Tahukah anda cara semak indeks pencemaran udara (IPU) di Malaysia secara dalam talian? Setiap tahun, Malaysia sering berhadapan dengan masalah jerebu akibat pembakaran terbuka di dalam dan luar negara, khususnya dari negara jiran. Keadaan ini bukan sahaja menjejaskan penglihatan dan kualiti udara, malah turut memberi kesan terhadap kesihatan rakyat, terutamanya mereka yang mempunyai masalah pernafasan seperti asma dan bronkitis. Oleh itu, amat penting untuk orang awam sentiasa memantau tahap kualiti udara di kawasan masing-masing melalui bacaan Indeks Pencemaran Udara (IPU) atau dalam Bahasa Inggerisnya dikenali sebagai Air Pollutant Index (API).
Apakah Maksud IPU?
- IPU ialah satu sistem pengukuran yang digunakan oleh Jabatan Alam Sekitar (JAS) Malaysia bagi menentukan tahap pencemaran udara di sesuatu kawasan. Bacaan IPU dikira berdasarkan kepekatan bahan pencemar seperti partikel halus (PM10 dan PM2.5), karbon monoksida (CO), nitrogen dioksida (NO₂), sulfur dioksida (SO₂), dan ozon (O₃).
- Nilai rujukan bagi penentuan IPU adalah berdasarkan Standard Kualiti Udara Ambien Malaysia yang telah digubal pada tahun 2014. Kepekatan bagi enam (6) pencemar udara diukur secara berterusan 24 jam sehari melalui rangkaian 65 stesen pengawasan kualiti udara di seluruh Malaysia.
- Selaras dengan penaikan taraf stesen pengawasan kualiti udara di bawah Program Pengawasan Alam Sekitar (Environmental Quality Monitoring Programme) yang telah dilaksanakan sejak 13 April 2017, maka tahap amaran dan tempoh tindakan melibatkan agensi berkaitan dalam Pelan Tindakan Jerebu Kebangsaan telah disemak semula. Ini termasuk mengambil kira parameter PM2.5 dalam pengiraan IPU.
Skala Umum IPU dan Risiko
Berikut ialah skala umum bagi bacaan IPU:
- 0–50: Baik
- 51–100: Sederhana
- 101–200: Tidak sihat
- 201–300: Sangat tidak sihat
- 301- 400: Berbahaya
- 401 ke atas: Sangat Berbahaya
Ketika musim jerebu, amat penting untuk kita semua memahami bacaan Indeks Pencemaran Udara (IPU) dan mengambil tindakan yang sesuai untuk melindungi kesihatan.
1. IPU Bawah 50 (Kualiti Udara Baik)
- Kesan kepada kesihatan: Hampir tiada atau tiada risiko.
- Nasihat: Tiada tindakan khas diperlukan. Semua individu boleh meneruskan aktiviti seperti biasa.
2. IPU 51 hingga 100 (Kualiti Udara Sederhana)
- Kesan kepada kesihatan: Mungkin beri kesan ringan.
- Nasihat: Individu yang sensitif, seperti pesakit asma atau alahan, dinasihatkan kurangkan aktiviti di luar.
3. IPU 101 hingga 200 (Kualiti Udara Tidak Sihat)
- Kesan kepada kesihatan: Risiko meningkat untuk kanak-kanak, warga emas, dan mereka yang ada penyakit kronik.
- Nasihat: Kurangkan aktiviti luar. Kanak-kanak, warga emas, dan pesakit kronik perlu berada di dalam bangunan tertutup sebanyak mungkin.
4. IPU 201 hingga 300 (Sangat Tidak Sihat)
- Kesan kepada kesihatan: Risiko tinggi untuk kebanyakan orang.
- Nasihat: Elakkan semua aktiviti luar. Kanak-kanak, warga emas, dan pesakit kronik perlu kekal di dalam bangunan. Sekolah mungkin ditutup.
5. IPU 301 hingga 400 (Berbahaya)
- Kesan kepada kesihatan: Boleh menjejaskan kesihatan semua orang, termasuk individu sihat. Pesakit kronik mungkin alami gejala lebih teruk.
- Nasihat: Hentikan semua aktiviti luar. Habiskan masa di dalam bangunan dengan pengudaraan tertutup. Golongan berisiko tinggi mesti diberi perhatian khusus.
6. IPU Melebihi 400 (Sangat Berbahaya)
- Kesan kepada kesihatan: Sangat serius, boleh menyebabkan kematian kepada golongan berisiko seperti kanak-kanak, warga emas dan pesakit kronik. Individu sihat juga terkesan.
- Nasihat: Semua orang mesti berada di dalam bangunan tertutup. Elakkan keluar rumah sama sekali kecuali kecemasan.
Sekiranya bacaan melebihi 100, orang ramai dinasihatkan supaya mengurangkan aktiviti luar dan mengambil langkah berjaga-jaga. Jika bacaan melebihi 200, sekolah dan pusat jagaan kanak-kanak mungkin ditutup sementara untuk menjaga kesihatan awam.
Cara Menyemak Bacaan IPU Secara Dalam Talian
Kini, anda tidak perlu lagi menunggu laporan berita atau siaran radio untuk mengetahui tahap IPU. Jabatan Alam Sekitar telah menyediakan beberapa platform rasmi untuk semakan IPU secara masa nyata, iaitu melalui laman web dan aplikasi mudah alih.
1. Melalui Laman Web MyIPU atau MyEQMS
Anda boleh terus ke laman web rasmi Jabatan Alam Sekitar untuk melihat bacaan IPU terkini:
👉https://eqms.doe.gov.my/APIMS/main
Langkahnya:
- Layari laman tersebut menggunakan telefon atau komputer.
- Peta interaktif akan terpapar dengan bacaan IPU dari pelbagai stesen pemantauan di seluruh negara.
- Klik pada kawasan berdekatan anda untuk melihat bacaan terperinci.
- Data dikemas kini setiap jam dan sangat berguna semasa musim jerebu.
Pantau Indeks Jerebu Serantau
Untuk maklumat tambahan, anda juga boleh menyemak situasi jerebu serantau dan arah angin melalui laman rasmi Pusat Meteorologi Khas ASEAN (ASMC) di:
👉 https://asmc.asean.org
Memantau bacaan IPU adalah langkah penting untuk melindungi diri dan keluarga daripada kesan buruk pencemaran udara. Dengan kemudahan teknologi seperti laman web dan aplikasi mudah alih, rakyat Malaysia kini boleh menyemak tahap kualiti udara secara pantas dan tepat. Jangan abaikan kesihatan anda, sentiasa peka dengan bacaan IPU dan ambil langkah pencegahan sewajarnya ketika musim jerebu melanda.
Sumber:
1. Jabatan Alam Sekitar, Malaysia
2. https://act.seasia.greenpeace.org/ms-my/ms-my/haze-free-malaysia-0